Długość ciała (bez ogona) 450–930 mm, długość ogona 60–190 mm, długość tylnej stopy 69–114 mm, długość ucha 25–48 mm; masa ciała 3,8–27 k. Jest największym gryzoniem żyjącym współcześnie w Afryce.Futro jeżozwierza afrykańskiego jest pasiaste w kolorze brunatnym i żółtawym. Na grzbiecie i ogonie posiada liczne kolce o długości do 40 cm. To ważny narząd walki i obrony jeżozwierza. Żyje samotniczo lub w parach. Jest zwierzęciem monogamicznym. Prowadzi nocny tryb życia. Jeżozwierz, aby się spodobać samicy przybiera różne piękne pozy i puszy swoją kolczastą zbroję. Jeżeli mimo to samica nie zwróciła na niego uwagi, wówczas zaczyna paradować przed nią, rytmicznie podzwaniając kolcami. Jeżozwierze są znane ze zbierania kości, które przechowują w podziemnej komorze lub jaskini.